Travma hem annenin, hem de fetusun hayatını tehlikeye sokan bir durumdur. Obstetri dışı maternal ölümlerin önde gelen nedenlerindendir. Tüm gebeliklerin %6-7’sinde karşımıza çıkar. Orta ve ağır travmalar, %46 maternal ve %40 fetal mortalite ile sonuçlanabilmektedir. Travmaların en yaygın nedenleri; %49 motorlu araç kazaları, %25 düşmeler, %22 saldırı ve silahlı yaralanmalar ile %1 yanıklardır. Yaklaşık 2 metre yükseklikten sert ve künt cisimlerin olduğu zemine düşen 27 yaşında, G5P3A1, 3 normal spontan vajinal doğum öyküsü ve 16 hafta intrauterin canlı bir gebeliği olan hasta vajinal kanama ve karın ağrısı şikayeti ile acil servise başvurdu. Özgeçmişinde kronik hastalığı yoktu. Hastanın fizik muayenesinde batın dört kadranda ciddi hassasiyet gözlendi. Laboratuvar parametrelerinde beyaz küre 14.410 k/ul, hgb 12.3 g/dl, hct %36.7 değerleri görüldü. Yapılan tüm batın ultrasonda perihepatik, perisplenik, sağ ve sol parakolik alanlarda ve pelviste serbest sıvı saptandı. Uterus, plasental ve fetal yapıların ultrasonik incelemesi normal olarak değerlendirildi. Hemodinamisi stabil olan hastanın tüm batın ve pelvik MRG’si çekildi. Ultrason bulgularını destekler nitelikte görüntüler elde edildi. Hasta acil şartlarda vajinal eksplorasyon amacıyla litotomi pozisyonuna alındı. Saat 2 hizasında serviks komşuluğundan anterior fornikse uzanım gösteren yaklaşık 8 cm uzunluğunda aktif kanayan düzensiz sınırlı kesi izlendi. Yaralanmanın anterior forniksten batına nafiz niteliği olduğu tespit edildi. Buradan aspirasyonla yaklaşık 1000 ml hemorajik mayii aspire edildi. Batına açılan vajinal yaralanma alanından foley sonda ilerletildi, kesi alanı kanama kontrolü yapılarak onarıldı. Sonda balonu 15 cc ile şişirildi, serbest drenaja alındı. Hasta yakın klinik takip amaçlı servise alındı. Drenden 1. gün 200 ml, 2. gün 100 ml, 3. ve 4. günler 40 ml hemorajik sıvı ölçümleri yapıldı, 4. gün batın içi drenaj vasfı gören foley sondası çekildi. Hemodinamik takibi stabil, ultrason ile yapılan obstetrik muayenesinde patoloji olmayan hasta 7. gün şifa ile taburcu edildi. Gebelikte de penetran travmalar genelde ateşli silah yaralanmaları ve bıçaklanma şeklinde karşımıza çıkar. Maternal mortalite gebe olmayanlara göre 1/3 oranında daha az görülür. Anatomik olarak bağırsakların yukarı yer değiştirmesi ve uterusun tampon görevi üstlenmesi, diğer organ yaralanmalarını önemli derecede azaltırken fetal ölüm %60 oranında görülebilir. Abdomen üst kısmında yaralanma görülürse ve multiple barsak yaralanmalarından şüphe ediliyorsa, en iyi yönetim cerrahi eksplorasyondur. Penetran yaralanmalarda antibiyoterapi, gram pozitiflere ve clostridiumlara karşı, erken dönemde başlanmalıdır. Alt abdomende izlenen bir travma sonrası ise uterus yaralanmaları daha sık izlenir ve genişleyen uterus damarlarından dolayı hemoraji görülebilir. Penetran travmalarda hastanın durumuna göre, tedavi için observasyon, laparoskopi ya da explorasyon planlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Gebelikte Travma, Vajinal Yaralanma, Batın İçi Kanama
|