Amaç: Matriks metalloproteinazları (MMP), tümör hücrelerinin çevre dokulara invaze olmalarında, uzak organlarda ve lenf nodlarında metastatik koloniler oluşturmalarında önemli rol oynayan proteolitik enzimler olup ekstrasellüler matriks bileşenlerinin enzimatik yıkımını sağlarlar. Bu çalışmada, skuamöz hücreli larinks kanserinde MMP-2 ve MMP-9 enzimlerinin ekspresyonunun prognostik önemi araştırılmıştır.
Yöntem: Skuamöz hücreli larinks kanseri tanısıyla ameliyat edilen 103 hasta retrospektif olarak incelenmiştir. Hastaların dosya bilgileri değerlendirilerek, yaş, cinsiyet, T, N ve M evresi, klinik evre, lezyonun lokalizasyonu, yapılan ameliyat, servikal lenf nodu metastazının varlığı, postoperatif ek tedavi verilip verilmediği, rekürrens varsa; oluş süresi, yeri ve tedavisi ile hastalıksız yaşam süresi saptanmıştır. Tümör hücrelerindeki MMP-2 ve MMP-9 enzim ekspresyonları immunohistokimyasal inceleme ile belirlenmiştir. Tümör dokusu, MMP enzim ekspresyonu gösteriyorsa pozitif, göstermiyorsa negatif olarak kabul edilmiştir. İstatistiksel inceleme için SPSS programı kullanılmıştır.
Bulgular: 92 (%89,3) hastada MMP-2, 60 (%58,3) hastada ise MMP-9 enziminin primer tümör hücreleri tarafından eksprese edildiği saptanmıştır. Primer tümör hürelerindeki MMP-2 ve MMP-9 enzim ekspresyonu ile tümörün T, N evresi, klinik evre, histopatolojik servikal metastatik lenf nodu varlığı ve diğer bilinen klinikopatolojik prognostik faktörler arasında istatistiksel bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Servikal metastatik lenf nodu metastazlarındaki metastatik tümör hücrelerinin, primer tümör hücrelerine göre MMP-2 ve MMP-9 enzimlerini istatistiksel olarak anlamlı derecede daha az eksprese ettiği bulunmuştur (p=0.001)
Sonuç: Skuamöz hücreli larinks kanserinde primer ve metastatik tümör hücrelerinin MMP_2 ve MMP-9 enzimlerini eksprese ettiği gösterilmiştir. Ancak bu enzim ekspresyonlarının hastalığın prognozu açısından önemi gösterilememiştir.
Anahtar Kelimeler: Larinks kanseri, Matriks metalloproteinaz, İnvazyon, Metastaz, Prognoz
|