Travma hem annenin, hem de fetusun hayatýný tehlikeye sokan bir durumdur. Obstetri dýşý maternal ölümlerin önde gelen nedenlerindendir. Tüm gebeliklerin %6-7’sinde karşýmýza çýkar. Orta ve ağýr travmalar, %46 maternal ve %40 fetal mortalite ile sonuçlanabilmektedir. Travmalarýn en yaygýn nedenleri; %49 motorlu araç kazalarý, %25 düşmeler, %22 saldýrý ve silahlý yaralanmalar ile %1 yanýklardýr. Yaklaþýk 2 metre yükseklikten sert ve künt cisimlerin olduðu zemine düþen 27 yaþýnda, G5P3A1, 3 normal spontan vajinal doðum öyküsü ve 16 hafta intrauterin canlý bir gebeliði olan hasta vajinal kanama ve karýn aðrýsý þikayeti ile acil servise baþvurdu. Özgeçmiþinde kronik hastalýðý yoktu. Hastanýn fizik muayenesinde batýn dört kadranda ciddi hassasiyet gözlendi. Laboratuvar parametrelerinde beyaz küre 14.410 k/ul, hgb 12.3 g/dl, hct %36.7 deðerleri görüldü. Yapýlan tüm batýn ultrasonda perihepatik, perisplenik, sað ve sol parakolik alanlarda ve pelviste serbest sývý saptandý. Uterus, plasental ve fetal yapýlarýn ultrasonik incelemesi normal olarak deðerlendirildi. Hemodinamisi stabil olan hastanýn tüm batýn ve pelvik MRG’si çekildi. Ultrason bulgularýný destekler nitelikte görüntüler elde edildi. Hasta acil þartlarda vajinal eksplorasyon amacýyla litotomi pozisyonuna alýndý. Saat 2 hizasýnda serviks komþuluðundan anterior fornikse uzaným gösteren yaklaþýk 8 cm uzunluðunda aktif kanayan düzensiz sýnýrlý kesi izlendi. Yaralanmanýn anterior forniksten batýna nafiz niteliði olduðu tespit edildi. Buradan aspirasyonla yaklaþýk 1000 ml hemorajik mayii aspire edildi. Batýna açýlan vajinal yaralanma alanýndan foley sonda ilerletildi, kesi alaný kanama kontrolü yapýlarak onarýldý. Sonda balonu 15 cc ile þiþirildi, serbest drenaja alýndý. Hasta yakýn klinik takip amaçlý servise alýndý. Drenden 1. gün 200 ml, 2. gün 100 ml, 3. ve 4. günler 40 ml hemorajik sývý ölçümleri yapýldý, 4. gün batýn içi drenaj vasfý gören foley sondasý çekildi. Hemodinamik takibi stabil, ultrason ile yapýlan obstetrik muayenesinde patoloji olmayan hasta 7. gün þifa ile taburcu edildi. Gebelikte de penetran travmalar genelde ateşli silah yaralanmalarý ve býçaklanma şeklinde karşýmýza çýkar. Maternal mortalite gebe olmayanlara göre 1/3 oranýnda daha az görülür. Anatomik olarak bağýrsaklarýn yukarý yer değiştirmesi ve uterusun tampon görevi üstlenmesi, diğer organ yaralanmalarýný önemli derecede azaltýrken fetal ölüm %60 oranýnda görülebilir. Abdomen üst kýsmýnda yaralanma görülürse ve multiple barsak yaralanmalarýndan şüphe ediliyorsa, en iyi yönetim cerrahi eksplorasyondur. Penetran yaralanmalarda antibiyoterapi, gram pozitiflere ve clostridiumlara karşý, erken dönemde başlanmalýdýr. Alt abdomende izlenen bir travma sonrasý ise uterus yaralanmalarý daha sýk izlenir ve genişleyen uterus damarlarýndan dolayý hemoraji görülebilir. Penetran travmalarda hastanýn durumuna göre, tedavi için observasyon, laparoskopi ya da explorasyon planlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Gebelikte Travma, Vajinal Yaralanma, Batýn Ýçi Kanama
|
