Keywords:

Dünyada yaşlı nüfusunun artmasıyla beraber yaşa bağlı gelişen pek çok hastalığın prevalansında da artış görülmektedir. Bu hastalıklardan olan nörodejeneratif hastalıklar, genetik ve çevresel faktörler sonucunda ortaya çıkabilen, nöronların ilerleyici ve geri dönüşsüz kaybı ile gelişmektedir. Hastalıkların tedavisinde farmakoterapi, gen tedavisi, hücre bazlı tedaviler uygulanmaktadır. Bu tedavilere ek olarak; Akdeniz diyeti, DASH diyeti, ketojenik diyet başta olmak üzere çeşitli beslenme müdahalelerinin hastalığın seyrini olumlu etkilediği gösterilmiştir. Son yıllarda Akdeniz ve DASH diyetinin birleştirilip modifiye edilmesi ile oluşturulan MIND diyetinde, beyin sağlığını olumlu ve olumsuz yönde etkileyen besinler ön plana çıkarılmış ve bu besinlerin tüketim sıklığı ve miktarına bağlı olarak MIND diyet puanı hesaplanmaktadır. MIND diyet puanının artması ise bu diyete bağlılığın artması olarak ifade edilmekte ve son yıllarda yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar, MIND diyetinin bu iki diyetten daha nöroprotektif olduğunu göstermektedir. MIND diyetinin bu etkileri; içeriğinde bulunan besin ögelerinin proinflamatuvar sitokin düzeyini düşürmesi, reaktif oksijen türlerinin üretimini azaltması, amiloid beta protein birikimini azaltması ve serum homosistein konsantrasyonunu düşürmesi, antioksidan kapasiteyi ve beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) düzeyini artırması kapasitesine atfedilmiştir. MIND diyeti içeriğinde bulunan besinlerin bu etkileri göz önünde bulundurulduğunda, bu diyet modelinin nörodejeneratif hastalıkların yönetiminde etkin bir rolü olabileceği düşünülmektedir. Bu derlemede; nörodejeneratif hastalıkların yönetiminde etkin bazı diyet modelleri, MIND diyetinin içeriği ve nörodejeneratif hastalıklar ile ilişkisi incelenmiştir. ORCID NO: 0000-0002-7098-7344

Anahtar Kelimeler: MIND Diyeti, Akdeniz Diyeti, DASH Diyeti, Beslenme Müdahalesi, Nörodejeneratif Hastalıklar