Ýnsan ömrünün yaklaþýk olarak 1/3’ünü uykuda geçmektedir. Uyku yaþ, cinsiyet ya da etnik köken dikkate alýnmaksýzýn tüm insanlar için elzem ve karmaþýk bir süreç olmakla birlikte organizmanýn harcadýðý enerjiyi yerine koyduðu bir zaman dilimidir. Uykunun infertilite üzerine etkisi olasý 3 mekanizma ile açýklanabilir. Bunlardan ilki uyku bozukluðunu hýzlandýran hipota-lamik pituiter adrenal aksis (HPA) aktivitesinin üremeyi engelleyebileceðidir. Ýkinci olarak de-ðiþen uyku süresi ve/ya da devam eden uyku bozukluðu tek baþýna üreme üzerine etki edebile-ceði ve HPA aktivasyonunu arttýrabileceðidir. Son olarak HPA aktivasyonundan baðlý ya da baðýmsýz olarak geliþen sirkadiyen ritim bozukluðunun infertilite ile sonuçlanabileceðidir. Bu çalýþmada uykunun hipotalamik pituiter adrenal aksý üzerine etkisi, uyku yoksunluklarýnda üreme sistemi hormonlarýnýn nasýl etkilendiði ile uykunun immün sistemle iliþkisi deðerlendirilmesi amacýyla yürütülmüþtür. Uykunun hipotalamik pituiter adrenal aksis üzerine etkisi, uyku yoksunluklarýnda üreme sis-temi hormonlarýnýn nasýl etkilendiði ile uykunun immün sistem-le iliþkisi deðerlendirilmesi amacýyla yayýnlanmýþ tüm gözlemsel çalýþmalarý araþtýrdýk. Þubat 2023'e kadar PubMed'te elde edilen makalelerin referans listesinin manuel incelemesiyle des-teklenen elektronik veri tabanlarý kull-nýlarak literatür taramasý gerçekleþtirildi. Aþaðýdaki anahtar terimler kullanýl-mýþtýr: (a) PubMed: ((((((((("Uyku” VEYA "Sleep Quality" VEYA "sirkadiyen ritim" VEYA "immün sistem" VEYA "üreme saðlýðý" VEYA "infertilite VEYA "üreme sistemleri" terimleri kullanýþmýþtýr. Literatür taramasý, alýnan alýntýlarý birleþtirmek, tekrarlarý ortadan kaldýrmak ve inceleme sürecini kolaylaþtýrmak için EndNote kullanýlmýþtýr. Sonuç olarak Bireyin optimum yaþam ve üreme standartlarýnýn saðlanmasýna yönelik geliþtirilen öneriler önem arz etmektedir. Bu baðlamda üreme sistemine etki eden faktörlerin bilinmesi bu iliþkileri saptamada avantaj saðlamaktadýr. ORCID NO: 0000-0002-4096-6796
Anahtar Kelimeler: Uyku, Uyku kalitesi, Ýnfertilite, Sirkadiyen Ritim
|
