Amaç: Bu araþtýrmanýn amacý, yetiþkin hastalarda kan alma sýrasýnda sanal gerçeklik gözlüðü kullanýmýnýn aðrý ve kaygý düzeyi üzerine etkisini belirlemektir.
Gereç- Yöntem: Bu araþtýrma, ön test-son test, deney-kontrol gruplu randomize kontrollü deneysel tasarýmdadýr. Araþtýrma, 10 Mart 2022- 12 Eylül 2022 tarihleri arasýnda bir üniversite hastanesinin kan alma ünitesinde yürütülmüþtür. Araþtýrmanýn örneklemini, G-power analizine göre belirlenen, üniteye kan vermeye gelen deney grubu 38, kontrol grubu 38 olmak üzere toplam 76 hasta oluþturmuþtur. Veriler; Sosyodemografik ve Tanýtýcý Özellikler Anket Formu, Durumluk Kaygý Ölçeði ve Görsel Analog Skala (VAS) kullanýlarak toplanmýþtýr. Hastalar blok randomizasyon yöntemiyle deney ve kontrol grubuna atanmýþtýr. Deney grubundaki hastalara kan alma sýrasýnda sanal gerçeklik gözlüðü uygulanmýþ, kontrol grubundaki hastalara ise rutin kan alma iþlemi uygulanmýþtýr. Sonuç ölçütleri VAS puaný ve durumluluk kaygý puanýdýr. Veriler, durumluluk kaygý için, giriþim öncesi ve giriþim sonrasý toplanmýþ olup, aðrý için giriþim sýrasýnda toplanmýþtýr. Bu araþtýrma Clinical Trials veri tabanýna kayýtlýdýr (NCT05366556). Araþtýrmanýn yapýlabilmesi için 2022/09 karar sayýlý etik kurul ve araþtýrmanýn yürütüleceði hastaneden kurum izni alýnmýþtýr.
Bulgular: Verilerin istatistiksel analizi, IBM SPSS (Statistics Standard Concurrent User V 26) paket programý kullanýlarak deðerlendirilmiþtir. Tanýmlayýcý istatistikler için sayý, yüzde, ortalama ve standart sapma ve gruplarýn tanýmlayýcý özellikler yönünden homojenliðinin karþýlaþtýrýlmasýnda ki-kare analizi kullanýlmýþtýr. Sayýsal deðiþkenler için iki grup karþýlaþtýrýlmasýnda Mann-Whitney U testi, gruplar içi ve gruplar arasý deðiþkenler varyans analizi ve Bonferroni-Dunn testi kullanýlarak yapýlmýþtýr. p<0,05 düzeyi istatistik olarak anlamlý kabul edilmiþtir.
Sonuç: Araþtýrma sonucunda sanal gerçekliðin, deney gurubu hastalarýnda kontrol grubu hastalarýna göre aðrý ve kaygý düzeyleri üzerinde olumlu etkisi olduðu bulunmuþtur. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn yüksek lisans tezinden üretilmiþtir. ORCID NO: 0000-0003-4496-1201)
Anahtar Kelimeler: Sanal Gerçeklik, Kan Alma, Aðrý, Kaygý, Yetiþkin
|
