GÝRÝÞ ve AMAÇ: Son yýllarda biliþsel fonksiyonlarda bozulma giderek artmaktadýr. Düzenli egzersizin biliþsel fonksiyonlarda iyileþmeyi saðladýðý ve Alzheimer, demans gibi birçok nörodejeneratif hastalýklara karþý koruduðu çalýþmalarla gösterilmiþtir. Egzersiz kognisyon üzerindeki etkilerini hipokampusta beyin kaynaklý nörotrofik faktör (BDNF) düzeyini artýrarak gerçekleþtirir. Egzersiz sýrasýnda artan laktat ve kemikten salgýlanan osteokalsin hormonunun BDNF ile iliþkili olduðu düþünülmektedir. Ancak egzersizin tipine, yoðunluðuna ve süresine göre kognisyonda farklý etkiler görülebilmektedir. Çalýþmada yüksek yoðunluklu aralýklý egzersiz (HIIT) ve gönüllü egzersizin biliþsel iþlevler üzerine etkisi ve moleküler baðlantýlarýnýn araþtýrýlmasýný amaçladýk.
GEREÇ ve YÖNTEM: Selçuk Üniversitesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurul’undan onayý alýnan çalýþmada 20 adet erkek Wistar albino sýçan kullanýldý ve sýçanlar rastgele kontrol (n=6), gönüllü egzersiz (n=6), yüksek yoðunluklu aralýklý egzersiz (n=8) olmak üzere 3 gruba ayrýldý. Egzersiz gruplarý protokollerine uygun þekilde 8 haftalýk programa alýndý. Son egzersizden 24 saat sonra sýçanlara kognitif fonksiyonlar için açýk alan, yükseltilmiþ artý labirent, ve Morris su labirenti testi uygulandý. Deney hayvanlarý anestezi altýnda intrakardiyak kan alýmýný takiben servikal dislokasyon yöntemi ile sakrifiye edildi ve analiz için hipokampus örnekleri çýkarýldý. Dokularda osteokalsin, Dickkopf-1 ve BDNF ekspresyonlarý RT-PCR ile deðerlendirildi. Kan glikokortikoid ve BDNF düzeyleri ELISA yöntemi ile analiz edildi.
BULGULAR: Hipokampus dokusunda BDNF ekspresyonu HIIT grubunda kontrol grubuna göre yüksekti (p≤.0,05). Hipokampus dokusunda osteokalsin ve Dickkopf-1 ekspresyonlarý HIIT ve gönüllü egzersiz gruplarýnda kontrole göre yüksekti (p≤.0,05).
SONUÇ: HIIT kognisyonda gönüllü egzersize göre daha etkilidir. HIIT ve gönüllü egzersiz hipokampuste osteokalsin artýþýnda etkilidir.
(Bildiri doktora tezinden üretilmiþtir. ORCID NO: 0000-0002-0730-7895)
Anahtar Kelimeler: BDNF, Gönüllü Egzersiz, HIIT, Kognisyon, Osteokalsin
|
