Giriş: Konuşma gecikmesi şikayeti ile polikliniğe başvuran çocukların, sıklıkla gelişimsel dil bozukluğu, bilişsel gelişimde gecikme tanıları aldığı bilinmekte olup, bazı çocuklarda bilişsel gelişimde hafif düzeyde gecikme ile gelişimsel dil bozukluğu tanılarını ayırt etmesi zor olabilmektedir. Gelişimsel dil bozukluğu (GDB) olan ve bilişsel gelişimde gecikmesi olan çocukların gelişimini desteklemek için doğru tanının koyulması terapi hedeflerini belirlemede önemli rol oynamaktadır. Bu araştırmanın amacı gelişimsel dil bozukluğu (GDB) tanısı olan çocuklar ile hafif bilişsel gecikmesi (BGG) olan çocukların alıcı ve ifade edici dil gelişimlerini karşılaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, bilişsel gelişimdeki gecikmenin dil gelişimine etkisi araştırmanın bulguları dahilinde betimlenecektir.
Metod: Çalışmaya Ocak 2021 ile Eylül 2023 tarihleri arasında Amasya Sabuncuoğlu Şerefeddin Eğitim ve Araştırması Hastanesi Çocuk Psikiyatri polikliniğine başvuran GDB tanısı almış 18’i kız, 66’sı erkek toplam 84 çocuk ve BGG tanısı almış 12’si kız, 33’ü erkek toplam 45 çocuk ve ebeveynleri dahil edilmiştir. Çalışmadaki çocuklar 2-4.4 yaş ve 4.5–7 yaş olmak üzere 2 gruba ayrılmış ve iki grubun yaşları kendi aralarında eşleştirilmiştir. Çalışmada Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL) ve DENVER-2 Gelişim Testi kullanılmıştır. Çocukların tanıları aynı çocuk psikiyatri doktoru tarafından koyulmuştur. Çocukların ailelerinden telefon görüşmesiyle şu bilgiler alınmıştır: annenin ve babanın yaşları, eğitim düzeyleri ve meslekleri. Çocuğun kardeş sayısı ve kaçıncı çocuk olduğu, çocuğun kreşe gitme durumu, oyun becerisi, ilk sözcüklerini söyleme yaşı, daha önce dil konuşma terapisti tarafından değerlendirilme durumu, çocuğa bakım veren kişi, çocukta yeme bozukluğunun varlığı ve günlük ekran süresi.
BULGULAR: Çalışmanın sonunda elde edilen bulgu ve sonuçlar; 2–4.4 yaş ve 4.5–7 yaş gruplarının her ikisinde de BGG grubunun TEDİL alıcı dil, ifade edici dil ve sözel dil performansı puan ortalamaları GDB grubunun puan ortalamalarından istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur. BGG grubundaki çocukların TEDİL testindeki alıcı dil puanlarında “ortalama altı”, ifade edici dil puanlarında “çok zayıf” ve sözel dil performansı puanlarında “çok zayıf” çocukların sayısı daha fazladır. GDB grubundaki çocukların TEDİL testindeki alıcı dil puanlarında “ortalama”, ifade edici dil puanlarında “ortalama altı” ve sözel dil performansı puanlarında “ortalama altı” çocukların sayısı daha fazladır. BGG grubundaki çocukların kardeş sayısı ve günlük ekran süresi GDB grubunda bulunan çocuklara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. BGG grubunda kreşe gitme yaşının, günlük ekran süresinin ve ilk sözcükleri söyleme yaş ortalamalarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların TEDİL alıcı dil puanları TEDİL ifade edici dil puanlarıyla pozitif anlamlı ve orta düzeyde ilişkisi bulunmuştur.
Sonuç: Çalışmanın sonunda GDB grubundaki çocukların dil gelişimleri BGG grubundaki çocukların dil gelişiminden daha ileride olduğu bulunmuştur. Bu veri bize bilişsel gelişimin dil gelişimine etkisi olabileceğini göstermektedir.
"Ondokuz Mayıs Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu No:B.32.2.ODM.0.20.08/74-117 Tarih:07.03.2024, ORCID NO: 0009-0001-0076-2844
Anahtar Kelimeler: TEDİL, Gelişimsel Dil Bozukluğu, Bilişsel Gelişimde Gecikme
|
