Obstrüktif uyku apnesi, üst solunum yolunun artan kollabesinin bir sonucu olarak ortaya çýkar. Daralmýþ bir hava yolundan hava akýþýný sürdürmek için solunum çabasý artar, buna serum karbondioksitinde nispi artýþ ve serum oksijeninde azalma eþlik eder. Artan nefes alma iþi kortikal uykudan uyanmaya neden olur, bu da sempatik nöral aktiviteyi yükseltir, kalp atýþ hýzý ile kan basýncýnda artýþa ve kardiyak aritmi eðilimine yol açar. Uykudan kortikal uyanma ile birlikte, hava yolu açýklýðýnda artýþ ve normal hava akýþýnýn yeniden baþlamasý, ardýndan uykuya dönüþ ve uyku ile iliþkili üst hava yolu kollapsýnýn tekrarlamasý gelir. Solunumdaki bu kesinti, hastanýn tüm uyku süresi boyunca saatte birkaç kez meydana gelebilir. OUA'lý hastalarda sýklýkla horlama, nefes darlýðý veya boðulma öyküsü vardýr ve uyku sýrasýnda nefes almada duraklamalara (apneler) tanýk olunmuþtur. Tedavi edilmeyen OUA'nýn yaygýn klinik semptomlarý, sýk sýk gece uyanmalarý, dinlendirici olmayan uyku, sabah baþ aðrýlarý ve gündüz aþýrý uyku halidir. OUA'lý hastalar sýklýkla dikkat ve konsantrasyon güçlüðü, duygu durum bozukluðu, diabetes mellitus, hipertansiyon ve obezite gibi diðer týbbi sorunlarý kontrol etme güçlüðü tanýmlarlar. Bu derlemenin amacý, ortodontik yöntemler ile obstrüktif uyku apnesi tedavi yaklaþýmlarýný incelemektir. Cerrahi ve CPAP tedavilerini reddeden veya bu tedavileri tolere edemediði için yarým býrakan hafif düzeydeki OUA hastalarýnda oral apareyler tercih edilebilir. Bunlar; mandibulayý önde konumlandýran, dili önde konumlandýran ve damaðý stabilize eden apareyler olarak sýnýflandýrýlýr. Bu apareylerin hepsi üst solunum yollarý hacmini arttýrarak OUA semptomlarýný hafifletmek için tasarlanmýþtýr. Aparey tedavileri dýþýnda ortognatik cerrahi yaklaþýmlarý ile de OUA tedavisi mümkündür. Maksiller ilerletme ya da maksillomandibular ilerletme prosedürleri ile amaç dilin bulunduðu alanýn hacmini arttýrarak hastayý rahatlatmaktýr. Obstrüktif uyku apnesi, yetiþkinleri ve çocuklarý etkileyen ve tedavi edilmediði takdirde birçok ciddi sonucu olabilen týbbi bir hastalýktýr. Ortodontistler, gerektiði durumlarda hastalarýna OUA teþhisi koyabilmeli ve bu sendromda multidisipliner bir tedavi gerektiði unutulmamalýdýr. ORCID NO: 0000-0003-1038-8507
Anahtar Kelimeler: Ortodonti, Obstrüktif uyku apnesi, Oral aparey
|
