Amaç: Koronavirüs hastalığı (Covid-19) nedeniyle kullanımı artan cerrahi maskeler, tüm vücutta periferal oksijen satürasyonunda (SpO2) azalmaya ve hipoksemi sonucu damarlarda daralmaya yol açmaktadır. Vücutta yalnızca retinal damarlar direkt ve non-invaziv olarak izlenebilmektedir ve sistemik, çevresel ve genetik pek çok faktörden etkilenebilmektedir. Bu çalışmada cerrahi maske kullanımının retina damar çapı (RDÇ) üzerine etkisini değerlendirmeyi amaçladık.
Yöntem: Çalışmaya hastanemizde çalışmakta olan, SpO2 ‘yi etkileyen sistemik hastalığı olmayan 20 sağlıklı gönüllünün sabah maske takmadan ve maskeyi hiç çıkarmadan 4 saat sonra öğlen maskeli olacak şekilde SpO2’leri pulse oksimetre ile ölçüldü ve fundus fotoğrafları non-midriatik retinal kamera ile çekildi. RDÇ; santral retinal arteriol eşdeğeri (SRAE), santral retinal venül eşdeğeri (SRVE) ve arteriol/venül oranı (AVO) olmak üzere bilgisayar yardımlı yarım otomatik görüntüleme sistemi (IVAN, University of Wisconsin) kullanılarak hesaplandı. Optik disk kenarından 0,5 ile 1,0 disk çapı uzaklıkta kalan aralıktaki en büyük 6 arteriol ve venül tanımlandı ve big six formülü kullanıldı (Figür 1 ve 2).
Bulgular: Çalışmaya yaş ortalaması 35.05 ± 2.59 (range, 18-54) olan ve herhangi bir sistemik hastalığı olmayan 8 erkek 12 kadın toplam 20 kişi katıldı. Katılımcıların öğlen maskeli ölçülen SpO2 ‘leri anlamlı olarak daha düşüktü (p=0,01). Sabah SRAE 164.43 ± 2.83 μm iken öğlen SRAE 159.37 ± 3.45 μm idi. Sabah SRAE anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,039). Sabah SRVE 249.09 ± 4.56 iken öğlen SRVE 244.26 ± 5.01 μm idi. Sabah AVO 0.66 ± 0.1 iken öğlen ölçülen AVO 0,65 ± 0.1 olarak bulundu. Sabah maskesiz ve öğlen maskeli çekimler arasında SRVE ve AVO değerleri için anlamlı fark bulunamadı (sırasıyla p=0,212 ve p=0,525).
Sonuç: Pandemi döneminde kullanımı artan cerrahi maskeler, SpO2’de azalmaya neden olarak retinal arter kalibresinde anlamlı düşüklüğe yol açabilmektedir. Oküler ve sistemik komplikasyonları önlemek amacıyla RDÇ değişikliklerin ölçülmesi önem arz etmektedir. ORCID NO: 0000-0002-8557-4673
Anahtar Kelimeler: Retina Damar Çapı, SRAE, SRVE, AVO, Cerrahi Maske
|
