Yanık tüm yaş gruplarında gerçekleşebilen, özellikle pediatri hastaların mortalite ve morbiditesini önemli düzeyde etkileyen fizyopatolojik ve travmatik bir süreçtir. Yanık, sadece çocuk ve aileyi değil; toplumu da ilgilendiren tıbbi, psikososyal ve ekonomik açıdan birçok etkileri bulunan travmatik bir yaralanmadır. Bu derleme çalışmasının amacı çocuklarda yanık bakımında hemşirelik uygulamaları ve yaklaşımları hakkında literatür destekli kanıt temelli bilgi vermektir. Yanık, çoğunlukla önlenebilir olup çocuk ve yaşlılarda daha çok meydana gelirken primer olarak etkilenen deri olsada ilk müdahalede klinik gözlem iyi yapılarak tedavi yöntemini belirlemek iyileşme sürecini hızlandırır. Bununla birlikte, çocuklarda yanığın değerlendirilmesi, çocuklar için uygun tedavi ve yaklaşımların değerlendirilmesi farklılıklar göstermektedir. İlk önce çocuklarda yanığın değerlendirilmesinde; hastanın yaşı, yanığın derinliği ve genişliği, lokalizasyonu gibi faktörler önemlidir. Yanığın etyolojisine göre de uygulamalar farklılıklar göstermektedir. Çocuklarda yanığın etyolojisinde; alev (yangın), sıcak sıvılar (haşlanma), sıcak veya çok soğuk cisimlerle teması içine alan termal yanıklar, kimyasal, elektrik ve radyasyon yanıkları yer almaktadır. Çocukların yanık tedavisi ve bakımındaki amaç yanığın sistemik ve lokal etkilerini ortadan kaldırmak, cildin fonksiyonunu geri kazandırmak ve estetik kaygıyı ortadan kaldırmaktır. Bu amaçlar doğrultusunda yanık tedavisi; sıvı replasmanı, yara bakımı, enfeksiyon kontrolü, ağrı kontrolü, cerrahi tedavi ve metabolizma kontrolünü içermektedir. Hemşirelerin, bu süreçte yara bakımını sağlamak, hastanın sıvı elektrolit eksikliğini gidermek, ağrı yönetimini sağlamak, hastanın ve ebeveynlerin fiziksel ve emosyonel durumuna ilişkin kaygılarını gidermek gibi önemli rolleri vardır. Hemşirelere yanığın bakımında hizmet içi eğitimlerin ve sertifikaların verilmesi önem taşımaktadır. ORCID NO: 0000-0002-9494-7283
Anahtar Kelimeler: Bakım, Çocuk, Hemşire, Tedavi, Yanık
|
