Yaklaşık 549.000 yeni vaka ve 200.000 mortalite sayısı ile mesane kanseri (MK), dünya genelindeki en yaygın 10. kanser türüdür ve erkeklerde 3,5 kat daha fazla görülmektedir. İnvaziv ve maliyetli bir işlem olmasına karşın günümüzde MK’nın tanısı ve takibi için kullanılan altın standart yöntem hala sistoskopidir. Mesane kanserinde kullanılabilecek yüksek sensitivite ve spesifiteye sahip biyobelirteç(lerin) arayışı sürmektedir. Tropomiyozin (TPM) yapısal proteinleri ve izoformları, aktin filamentlerinin stabilitesinden ve aktin-bağlayıcı proteinlerin fonksiyonlarından sorumludur ve ilk olarak kas kasılmasının regülasyonundaki görevleriyle keşfedilmişlerdir. Tropomiyozinlerin kas dışı hücrelerde de ifade edilmesi ve tümör baskılayıcı özelliklere sahip olduğunun anlaşılması, çeşitli kanser türleri ile TPM’lerin ilişkisini ele alan çalışmaların sayısını arttırmıştır ancak MK ile ilişkisi hakkındaki bilgiler sınırlıdır. Çalışmamızda PubMed ve diğer bazı veritabanlarında uygun MeSH terimleri ile arama yapıldı ve TPM ile MK ilişkisini ele alan yayınlar derlendi. İkinci olarak ise bazı basit biyoinformatik araçlar yardımıyla TPM’ler ve izoformları hakkında bilgi toplandı. Literatürden hareketle TPM’lerin ve izoformlarının MK’nın karsinogenezinde erken aşamada doku-spesifik olarak değişim gösterdiği (isoform switching), TPM1-201 izoformunun TPM1-206’ya değiştiği ve TPM4-221’in ise belirgin şekilde azalış gösterdiği anlaşılmaktadır. İlaveten, MAPK sinyal yolağı inhibisyonunun TPM’lerin düzeyini arttırarak hücrelerdeki stres liflerini restore edebildiği; TPM1, 2 ve 3’ün ifadesinin MK’da azaldığı ve lncRNA MEG3, miRNA-96 ve miRNA-21’in MK’da TPM1’i hedef alarak ifade düzeyini değiştirebildiği görülmektedir. İlginç şekilde MK’da TPM1 düzeyinin arttırılması in vitro ve in vivo düzeyde apoptozun indüklenmesi ve tümör büyümesinin inhibisyonuyla ilişkili bulunmaktadır. İdrardan da tespit edilebilen TPM’lerin ve izoformlarının MK’da spesifik olarak değişiyor olması biyobelirteç olarak kullanılabileceklerine işaret etse de konuya ilişkin daha fazla deneysel çalışma yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Tropomiyozin, TPM, İzoform, Mesane Kanseri, Biyobelirteç, İdrar
|
