Adipoz doku parakrin ve endokrin hormonların yanı sıra adipokin adı verilen biyoaktif mediatörlerin salınımından sorumlu bir dokudur. Yeni keşfedilenler arasında yer alan omentin önemli mediatörler arasında yer almaya başlamıştır. İki izoformu bulunan omentinin ‘omentin-1’ dolaşımdaki ana formudur. Omentin-1 insülin direnci, obezite, dislipidemi gibi metabolik süreçlerin düzenlenmesinde rol oynamaktadır. Omentin glukoz metabolizması ve enerji metabolizmasının bir modülatörü olarak rol oynamaktadır. Adiponektin gibi omentinin de insülin rolünü ve aktivitesini arttırdığı bildirilmektedir. Obeziteye bağlı olarak sirküle omentin düzeyi daha az seyretmektedir. Direkt glukoz emilimi üzerine etkisi hakkında yeterli bilgi olmamasına rağmen AMP ile aktive olan protein kinaz fosforilasyonun artışına neden olarak enerji metabolizmasını düzenlediği düşünülmektedir. Dolaşımda bulunan omentin düzeyi ile insülin duyarlılığı arasında pozitif korelasyon görülmektedir. Bu süreçte diyet ve besin ögeleri omentin ekspresyonunu değiştirebilmektedir. Özellikle diyet yağlarının omentin düzeyini etkilediği üzerinde durulmaktadır. Yüksek yağlı diyetlerin genellikle omentin gen ekspresyonunda azalmaya neden olmaktadır. Doymuş yağ asiti serum konsantrasyonunu azaltırken, tekli doymamış yağ asitlerinin omentin gen ekspresyonlarını arttırmaktadır. Bununla birlikte makrobesin ögeleri omentin plazma düzeyinde yeterli etki gösterememektedir. Vücut ağırlığındaki değişim ve kısa süreli düşük enerjili diyetler ise omentin düzeyini etkileyen diğer faktörler arasında yer almaktadır. Bu derlemede omentinin diyete ve besin ögesine bağlı değişimi ve glukoz metabolizması ile insülin direnci üzerine etkileri incelenmiştir. ORCID NO: 0000-0002-8047-2926
Anahtar Kelimeler: omentin, diyet, insülin direnci, glukoz metabolizması
|
