İnsan ömrünün yaklaşık olarak 1/3’ünü uykuda geçmektedir. Uyku yaş, cinsiyet ya da etnik köken dikkate alınmaksızın tüm insanlar için elzem ve karmaşık bir süreç olmakla birlikte organizmanın harcadığı enerjiyi yerine koyduğu bir zaman dilimidir. Uykunun infertilite üzerine etkisi olası 3 mekanizma ile açıklanabilir. Bunlardan ilki uyku bozukluğunu hızlandıran hipota-lamik pituiter adrenal aksis (HPA) aktivitesinin üremeyi engelleyebileceğidir. İkinci olarak de-ğişen uyku süresi ve/ya da devam eden uyku bozukluğu tek başına üreme üzerine etki edebile-ceği ve HPA aktivasyonunu arttırabileceğidir. Son olarak HPA aktivasyonundan bağlı ya da bağımsız olarak gelişen sirkadiyen ritim bozukluğunun infertilite ile sonuçlanabileceğidir. Bu çalışmada uykunun hipotalamik pituiter adrenal aksı üzerine etkisi, uyku yoksunluklarında üreme sistemi hormonlarının nasıl etkilendiği ile uykunun immün sistemle ilişkisi değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Uykunun hipotalamik pituiter adrenal aksis üzerine etkisi, uyku yoksunluklarında üreme sis-temi hormonlarının nasıl etkilendiği ile uykunun immün sistem-le ilişkisi değerlendirilmesi amacıyla yayınlanmış tüm gözlemsel çalışmaları araştırdık. Şubat 2023'e kadar PubMed'te elde edilen makalelerin referans listesinin manuel incelemesiyle des-teklenen elektronik veri tabanları kull-nılarak literatür taraması gerçekleştirildi. Aşağıdaki anahtar terimler kullanıl-mıştır: (a) PubMed: ((((((((("Uyku” VEYA "Sleep Quality" VEYA "sirkadiyen ritim" VEYA "immün sistem" VEYA "üreme sağlığı" VEYA "infertilite VEYA "üreme sistemleri" terimleri kullanışmıştır. Literatür taraması, alınan alıntıları birleştirmek, tekrarları ortadan kaldırmak ve inceleme sürecini kolaylaştırmak için EndNote kullanılmıştır. Sonuç olarak Bireyin optimum yaşam ve üreme standartlarının sağlanmasına yönelik geliştirilen öneriler önem arz etmektedir. Bu bağlamda üreme sistemine etki eden faktörlerin bilinmesi bu ilişkileri saptamada avantaj sağlamaktadır. ORCID NO: 0000-0002-4096-6796
Anahtar Kelimeler: Uyku, Uyku kalitesi, İnfertilite, Sirkadiyen Ritim
|
