Amaç: Bu araştırmanın amacı, yetişkin hastalarda kan alma sırasında sanal gerçeklik gözlüğü kullanımının ağrı ve kaygı düzeyi üzerine etkisini belirlemektir.
Gereç- Yöntem: Bu araştırma, ön test-son test, deney-kontrol gruplu randomize kontrollü deneysel tasarımdadır. Araştırma, 10 Mart 2022- 12 Eylül 2022 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin kan alma ünitesinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini, G-power analizine göre belirlenen, üniteye kan vermeye gelen deney grubu 38, kontrol grubu 38 olmak üzere toplam 76 hasta oluşturmuştur. Veriler; Sosyodemografik ve Tanıtıcı Özellikler Anket Formu, Durumluk Kaygı Ölçeği ve Görsel Analog Skala (VAS) kullanılarak toplanmıştır. Hastalar blok randomizasyon yöntemiyle deney ve kontrol grubuna atanmıştır. Deney grubundaki hastalara kan alma sırasında sanal gerçeklik gözlüğü uygulanmış, kontrol grubundaki hastalara ise rutin kan alma işlemi uygulanmıştır. Sonuç ölçütleri VAS puanı ve durumluluk kaygı puanıdır. Veriler, durumluluk kaygı için, girişim öncesi ve girişim sonrası toplanmış olup, ağrı için girişim sırasında toplanmıştır. Bu araştırma Clinical Trials veri tabanına kayıtlıdır (NCT05366556). Araştırmanın yapılabilmesi için 2022/09 karar sayılı etik kurul ve araştırmanın yürütüleceği hastaneden kurum izni alınmıştır.
Bulgular: Verilerin istatistiksel analizi, IBM SPSS (Statistics Standard Concurrent User V 26) paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler için sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma ve grupların tanımlayıcı özellikler yönünden homojenliğinin karşılaştırılmasında ki-kare analizi kullanılmıştır. Sayısal değişkenler için iki grup karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi, gruplar içi ve gruplar arası değişkenler varyans analizi ve Bonferroni-Dunn testi kullanılarak yapılmıştır. p<0,05 düzeyi istatistik olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Sonuç: Araştırma sonucunda sanal gerçekliğin, deney gurubu hastalarında kontrol grubu hastalarına göre ağrı ve kaygı düzeyleri üzerinde olumlu etkisi olduğu bulunmuştur. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0000-0003-4496-1201)
Anahtar Kelimeler: Sanal Gerçeklik, Kan Alma, Ağrı, Kaygı, Yetişkin
|
